Mięsień czworogłowy uda jest najbardziej masywnym mięśniem kończyny dolnej i zajmuje całą przednią część uda. Składa się z czterech aktonów, czyli części które są zakończone wspólnym ścięgnem, przechodzącym przez rzepkę i przyczepiającym się do kości piszczelowej. Mięsień zgina kończynę dolną w stawie biodrowym oraz prostuje ją w stawie kolanowym.

Mechanizm urazu

Aby doszło do uszkodzenia tak masywnego mięśnia, musi zadziałać bardzo duża siła zewnętrzna. Najczęstszymi przyczynami zerwania są uderzenia w mięsień lub moment, kiedy mięsień napina się ekscentrycznie np. podczas zeskoków, naskoków czy upadków.

Ten uraz jest częsty w dyscyplinach sportowych, w których występują skoki (siatkówka, koszykówka, skoki w dal) lub sporty kontaktowe (piłka nożna, rugby, opcjonalnie sporty walki kopane).

Zobacz także: Kolano skoczka

Zakłada się, że aby mięsień uległ zerwaniu muszą pojawiać się dolegliwości współistniejące – wcześniejsza degeneracja włókien mięśniowych, nierehabilitowane drobne urazy lub stosowanie środków anabolicznych, zwiększających przyrost masy mięśniowej.

Objawy uszkodzenia

Przy zerwaniu mięśnia czworogłowego pojawia się przede wszystkim bardzo silny ból uda w okolicy kolana lub biodra, w zależności od okolicy urazowej. Wyprost kolana jest w zasadzie niemożliwy, zgięcie w stawie biodrowym znacznie utrudnione. W celu szybkiej diagnozy na boisku, fizjoterapeuta stosuje specjalistyczne testy funkcjonalne z oporem oraz testy odruchu ścięgna rzepki. W miejscu uszkodzenia dość szybko pojawia się obrzęk i krwiak, świadczące o uszkodzeniu naczyń krwionośnych.

Kolejnym symptomem jest nieprawidłowe ustawienie rzepki względem drugiej kończyny. Najczęściej jest ona ustawiona znacznie niżej.

Leczenie

Tego typu urazy wymagają interwencji chirurgicznej i zszycia dwóch końcówek mięśnia. Zaraz po operacji rozpoczyna się proces rehabilitacji przebiegający etapowo:

• poprawa cyrkulacji krwi w miejscu urazu i przyspieszenie procesu gojenia
• zapobieganie nadmiernym przykurczom i skróceniu mięśnia
• przywracanie pełnego ruchu w stawach i przywrócenie elastyczności mięśnia
• poprawa siły mięśnia i powrót do fizjologicznych ruchów
• trening specjalistyczny ukierunkowany na daną dyscyplinę sportową
• powrót do sportu

Dobrze przeprowadzona rehabilitacja jest gwarancją powrotu do swojej dyscypliny sportowej i daje pewność, że uraz nie będzie powtarzalny.

Nie należy więc skracać tego procesu!

Opracowanie: mgr fizjoterapii Anna Mąka