MTBB (Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu) zdefiniowało ból jako: „nieprzyjemne wrażenie czuciowe i emocjonalne, połączone z rzeczywistym lub zagrażającym uszkodzeniem tkanek lub opisywane w kategoriach takiego uszkodzenia”. Kierując się tą definicją musimy zwrócić uwagę, że ból może mieć podłoże fizyczne, jak i psychologiczne. Nie jest inaczej w przypadku zespołu bolesnego barku, gdyż mimo rozwiązania wszystkich problemów związanych z tkankami i przywrócenia prawidłowej biomechaniki ruchu w obrębie kompleksu barkowego, wrażenie bólu w danym rejonie może mieć podłoże psychologiczne.

Dempster, autor pojęcia kompleksu barkowego, uważał, że ruchomość barku powinna być badana jako funkcja kompleksowo działających trzech stawów: ramiennego, mostkowo-obojczykowego i barkowo-obojczykowego.

Zespół bolesnego barku (PHS)

Zespół bólowy może zostać wywołany przez jeden element, w następstwie tworząc tak zwany efekt domina. Mnogość struktur i skomplikowane połączenia powodują, że praca terapeutyczna powinna skupiać się nie tylko na strukturach stricte wchodzących w skład kompleksu barkowego ale wychodzić dalej, działając globalnie. Na powstanie PHS mogą mieć wpływ czynniki zewnętrzne, np. obciążenia mechaniczne oraz wewnętrzne takie jak, słabe unaczynienie i wysokie ciśnienie wewnątrzmięśniowe, czy upośledzenie krążenia miejscowego. W momencie gdy pierwotną przyczyną PHS jest patologia barku, musimy przyjrzeć się czy nie wystąpiło mechaniczne przekroczenie wytrzymałości fizycznej lub wydolności czynnościowej mięśni, stawów i kości powodujących przeciążenie lub uraz. Elementy, które mogą ulec uszkodzeniu z czasem powodując Zespół Bolesnego Barku to ścięgna, pochewki ścięgniste oraz przyczepy mięśni (najczęściej odpowiadające za rotacje ramienia oraz głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia).

 

Zobacz także: Uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego

Objawy zespołu bolesnego barku

Złożoność problemów obejmująca kompleks barkowy jest o tyle ciekawa, że przyczyna problemów zlokalizowana w tym rejonie może być następstwem zmian w dalszych częściach ciała, między innymi w odcinku piersiowym lub szyjnym kręgosłupa. Głównymi objawami PHS są bóle nasilające się podczas palpacji, ruchu kończyny w stawie barkowym, ograniczenie ruchomości i osłabienie siły mięśniowej w obrębie barku. Ból oraz ograniczenie odwodzenia ramienia, czy też obecność punktu spustowego nad górnym brzegiem łopatki prawdopodobnie świadczy o dysfunkcji ze strony mięśnia nadgrzebieniowego. Patologia mięśnia dwugłowego ramienia najczęściej będzie się manifestować rwącym, ostrym bólem ponad bruzdą mięśnia dwugłowego, nasilającym się podczas czynnego ruchu supinacji przedramienia.

Zespół bolesnego barku - skutki

Nieleczony lub zaniedbany zespół bolesnego barku może doprowadzić do ograniczenia zakresu ruchu, permanentnego bólu oraz osłabienia siły mięśniowej. Niezahamowany postęp choroby może wpłynąć na życie zawodowe, rodzinne i społeczne chorego. Ze względu na zawiłość kompleksu barkowego leczenie PHS jest trudne, wymaga szczegółowego podejścia i wyodrębnienia poszczególnych dysfunkcji, które wymagają często odmiennego leczenia. W pracy fizjoterapeuty do tego celu wykorzystuje się specyficzne testy funkcjonalne.

Diagnostyka zespołu bolesnego barku

W dobrym zdiagnozowaniu PHS będą nam pomocne następujące badania:

• USG,

• RTG,

• MRI,

• testy kliniczne /funkcjonalne.

 

Te cztery składowe pozwalają na kompleksową ocenę tego, co dzieje się w kompleksie barkowym i co może być przyczyną dolegliwości bólowych.

 

Opracował: mgr Tomasz Tomaszewski