Gabinet Warszawa

Praga-Południe

ul. Łukowska 1, lok. U-16
tel. 793 388 855

Zadzwoń 
Mapa dojazdu

Wizyta  fizjoterapeutyczna

 

Zalecenia i przebieg
Informacje dla Pacjenta

Szczegóły 
Cennik usług

Ćwiczenia

Na Kręgosłup

Zestawy ćwiczeń
Filmy

Zobacz filmy

— Blog

Życie bez bólu cz.7

Ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest problemem powszechnie występującym w społeczeństwie. Dolegliwości są przyczyną znacznego pogorszenia się jakości życia, ograniczenia sprawności fizycznej i niezdolności do pracy. W artykule omawiamy, jak fizjoterapeuta może pomóc w terapii bólu kręgosłupa lędźwiowego.

Odcinek lędźwiowy składa się z 5 kręgów (L1–L5). Jest on fizjologicznie wygięty łukowato w stronę brzuszną (lordoza), co zapewnia odpowiednią stabilizację. To najbardziej obciążona część kręgosłupa. Jest on poddawany obciążeniom i naciskom na różnych płaszczyznach. Głównymi ruchami odcinka lędźwiowego są wyprost i zgięcie. Najbardziej niekorzystna z codziennych aktywności jest wielogodzinna pozycja siedząca. Istotne przeciążenie stanowi też nieprawidłowe podnoszenie przedmiotów.

Ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Problemy z odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa mogą pojawić się w każdym wieku. Uważa się, że dotyczą głównie osób między 25. a 65. rokiem życia. Nawet 60–90% społeczeństwa przynajmniej raz doświadczyła dolegliwości bólowych w jego obrębie. Odsetek ten zwiększa się wraz z wiekiem. Według dostępnych danych nawet u 11% Pacjentów z powodu bólu niemożliwe jest kontynuowanie pracy zawodowej. U około 30% dolegliwości przechodzą w postać przewlekłą. Często zdarza się też, że problem nawraca i ulega zaostrzeniu.

Najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa lędźwiowego są czynniki mechaniczne. Głównie mowa o przeciążeniach statycznych (spowodowanych m.in. długotrwałym siedzeniem lub utrzymywaniem pochylonej pozycji ciała) i dynamicznych (m.in. na skutek gwałtownego skłonu lub podniesienia ciężkiego przedmiotu). Dolegliwości są również wynikiem stanów zapalnych, chorób reumatycznych, zwyrodnieniowych lub patologii w obrębie krążka międzykręgowego.

Do czynników ryzyka wystąpienia bólu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa zalicza się m.in.:

  • nadwagę i otyłość,
  • niestosowanie się do zasad ergonomii w czasie pracy,
  • przyjmowanie pozycji obciążających kręgosłup,
  • niewydolność mięśni posturalnych,
  • brak lub niska aktywność ruchowa.

Ból odcinka lędźwiowego jest efektem zmian degeneracyjnych w stawach, mięśniach, więzadłach, nerwach lub krążkach międzykręgowych.

Ból kręgosłupa lędźwiowego – leczenie

Podstawą leczenia bólu kręgosłupa lędźwiowego jest wnikliwa diagnostyka. Dzięki temu możliwe jest prowadzenie terapii przyczynowej, a nie tylko objawowej. Często pierwszym specjalistą, z którym Pacjent ma styczność, jest fizjoterapeuta. To na nim spoczywa odpowiedzialność za odpowiednie pokierowanie chorego, przeprowadzenie rzetelnej diagnostyki i wyeliminowanie obecności tzw. czerwonych flag, czyli niepokojących objawów świadczących o poważnym procesie chorobowym (który niekoniecznie pochodzi z narządu ruchu, chociaż tam się właśnie objawia).

Leczenie bólu kręgosłupa lędźwiowego zależy od przyczyny. Zwykle terapia jest kompleksowa i wielokierunkowa. Często wdrożona zostaje farmakoterapia. Stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), opioidy, leki zmniejszające napięcie mięśni szkieletowych. U niektórych Pacjentów konieczne jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Według American Pain Society powinno być to zarezerwowane dla osób, u których ból kręgosłupa lędźwiowego powoduje niepełnosprawność i znacznie ogranicza codzienną aktywność.

Istotne miejsce w postępowaniu leczniczym przy bólu kręgosłupa lędźwiowego zajmuje fizjoterapia. W terapii sprawdzają się różne metody, a ich rodzaj powinien być dopasowany indywidualnie do każdego przypadku. Niezwykle ważna jest również edukacja Pacjenta. Pozwala ona nie tylko złagodzić dolegliwości, ale także zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia w przyszłości.

Fizjoterapia w bólu kręgosłupa lędźwiowego

Fizjoterapia w bólu kręgosłupa lędźwiowego ma na celu:

  • złagodzenie dolegliwości bólowych,
  • przywrócenie prawidłowej ruchomości kręgosłupa,
  • uzyskanie stabilizacji tułowia i prawidłowej postawy ciała,
  • odtworzenie naturalnych krzywizn kręgosłupa,
  • wzmocnienie mięśni tułowia,
  • odciążenie kręgosłupa.

Masaż i terapia manualna

W czasie masażu leczniczego fizjoterapeuta pracuje z tkankami manualnie przy użyciu własnych dłoni. Pozwala to na rozluźnienie tkanek (mięśni i powięzi), co skutkuje zniesieniem dolegliwości bólowych oraz poprawą stanu funkcjonalnego. Wskazane jest łączenie technik masażu z innymi metodami terapeutycznymi.

Badania wskazują, że terapia manualna jest metodą leczenia, która pozwala zmniejszyć ból w obrębie odcinka lędźwiowego, a także poprawić jego biomechanikę. Dowody znaleźć można w przeglądach systematycznych oraz międzynarodowych wytycznych. Terapia manualna okazuje się skuteczna zarówno w krótkoterminowym, jak i długoterminowym leczeniu. Szczególnie, gdy jest połączona z innymi metodami – ćwiczeniami i aktywnością fizyczną.

Ćwiczenia na ból odcinka lędźwiowego

Ćwiczenia są ważnym elementem terapii bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Jednak, aby miały one sens, powinny być prowadzone nie tylko pod okiem fizjoterapeuty, ale również w domu. Dlatego zaleca się, aby były one proste i łatwe do powtórzenia przez Pacjenta. Z badań jasno wynika, że trening zmniejsza natężenie bólu i poprawia sprawność ruchową.

Z przeglądu Cochrane obejmującego aż 249 badań wynika, że terapia ruchowa przynosi poprawę w odczuwaniu bólu, poprawia sprawność ruchową oraz znosi ograniczenia funkcjonalne.

Ćwiczenia na ból kręgosłupa lędźwiowego powinny być dopasowane indywidualnie do każdego Pacjenta. Jednocześnie wiele badań wskazuje na wysoką skuteczność metody McKenzie. Ważne jest jednak, aby zachęcać Pacjentów do każdej formy ruchu. Jeżeli odpowiada ona ich preferencjom, istnieje większa szansa na to, że aktywność fizyczna stanie się stałym elementem ich stylu życia.

Joga

Joga to praktyka umysłu i ciała, która polega na przyjmowaniu określonych pozycji ciała w połączeniu z oddychaniem, medytacją i relaksacją. Jest ona często zalecana osobom, które zgłaszają dolegliwości bólowe pleców. Dostępne badania wykazują, że ma to swoje uzasadnienie. Praktyka łączy różne ćwiczenia, które są ukierunkowane głównie na poprawę elastyczności i siły mięśni. W jednym z randomizowanych badań kontrolowanych przeprowadzonych przez Back to Health na grupie osób z chronicznym bólem dolnego odcinka pleców wykazano, że joga nie jest gorsza od fizjoterapii, jeżeli chodzi o łagodzenie dolegliwości bólowych. Z innych publikacji wynika, że dzięki niej możliwa jest poprawa ograniczeń funkcjonalnych, a skutki są zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe – w porównaniu z grupą osób, która nie praktykuje jogi.

Suche igłowanie

Zalecenia dotyczące stosowania suchego igłowania w bólu kręgosłupa lędźwiowego nie są spójne. Jednak wyniki dostępnych badań jasno sugerują, że metoda ta może znacząco złagodzić ból oraz poprawić funkcjonowanie Pacjentów – zarówno w krótkim, jak i długim czasie (w porównaniu do braku terapii lub samej farmakoterapii). Jednocześnie jest ona bezpieczna, a działania niepożądane są obserwowane rzadko. Pacjenci z bólem kręgosłupa lędźwiowego mogą odnieść realne korzyści z suchego igłowania.

Kinesiotaping

Kinesiotaping jest metodą korekcyjną, której działanie porównywane jest do nakładania rąk na Pacjenta. Dzięki niej możliwe jest rozluźnienie mięśni, a tym samym zmniejszenie dolegliwości bólowych. Nad kinesiotapingiem przeprowadzono wiele badań na przestrzeni ostatnich lat. Wyłaniają się z nich wnioski, że skutecznie łagodzi ból i normalizuje funkcje mięśni w obrębie odcinka lędźwiowego kręgosłupa już w krótkim czasie po zastosowaniu.

Źródła:

  1. J. Michalak, Porównanie skuteczności terapii w prywatnej placówce wykonującej zabiegi finansowane z Narodowego Funduszu Zdrowia oraz w prywatnym gabinecie fizjoterapeutycznym w zespole bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa [w:] B. Bujalska, K. Kalbarczyk, Wybrane aspekty stanu zdrowia osób mieszkających na terenie Polski – przegląd i badania. Tom 1, Wydawnictwo Naukowe TYGIEL, Lublin 2021.
  2. S.J. Mann, J.C. Lam, P. Singh, McKenzie Back Exercises, 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539720/ (dostęp 05.07.2022).
  3. J.A. Hayden i in, Exercise therapy for chronic low back pain, 2021 https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD009790.pub2/full (dostęp 05.07.2022).
  4. C. Quentin i in., Effect of Home Exercise Training in Patients with Nonspecific Low-Back Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis, 2021 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8391468/ (dostęp 05.07.2022).
  5. D. Anheyer i in., Yoga for treating low back pain: a systematic review and meta-analysis, 2022 https://journals.lww.com/pain/Abstract/2022/04000/Yoga_for_treating_low_back_pain__a_systematic.21.aspx (dostęp 05.07.2022).
  6. J-F. Huang i in., Can Acupuncture Improve Chronic Spinal Pain? A Systematic Review and Meta-Analysis, 2021 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8453671/ (dostęp 05.07.2022).
  7. S.Z George i in., Interventions for the Management of Acute and Chronic Low Back Pain: Revision 2021 https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2021.0304?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed (dostęp 05.07.2022).
  8. G. Senbursa i in., Comparison of Physiotherapy Approaches in Low Back Pain: A Randomized Controlled Trial, 2021https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8010438/ (dostęp 05.07.2022).
  9. V.E. Casiano i in., Back Pain, 2022 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538173/ (dostęp 05.07.2022).
  10. B. Ciura, E. Klimek-Piskorz, Bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa występujące u ratowników medycznych, “Aktywność Fizyczna i Zdrowie” 2021, nr 16, s. 19-24.
  11. E.J. Roseen i in., Which Chronic Low Back Pain Patients Respond Favorably to Yoga, Physical Therapy, and a Self-care Book? Responder Analyses from a Randomized Controlled Trial, 2021 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7861465/ (dostęp 05.07.2022).

Wróć